अमृतोत्तरं कषायं / नागरादि कषायं

नागरामृतहरीतकी क्रमात् नागहस्तनयनांघ्रि भागश: साधुसिद्धमुदकं सशर्करं नाशयत्यखिलदोषजं ज्वरम्||

Ingredients and preparation:-
A beautiful शलोक  that reveals authors interest in writing puzzles.
Rather than the ingredients this shloka formed on a उपमा.

Here नाग refers to गज, ie,अष्ट दिक गजानि (8 elephants in 8 directions)

हस्त refers to its upperlimbs (two front legs and a trunk)

नयन means the eyes of them

Calculation of quantity of  ingredients :-

अंघ्रि  means पाद ,ie 1/4th part of said substance

नागर अमृत हरीतकी should be taken in respective order of नाग हस्त नयन and its अंघ्रि

1.So amount नागर is as of अष्ट दिक गजानि (8 elephants in 8 directions) and its अंघ्रि
ie,  8×1/4 =2 parts

2. अमृत - अष्ट दिक गजानि  have 3 हस्त each(2 front legs and trunk ) ,so 24 in total. Its अंघ्रि means
24×1/4=6 parts

3. हरीतकी - अष्ट दिक गजानि  have 2

नयन each,16 in total,its अंघ्रि is

16 ×1/4=4 parts

See how beautifully the puzzle has been arranged to explain the quantity of the ingredients to be taken

Note:-
1. अमृतायादलै: षड्भि: चतुर्भिश्च बला दलै: |
द्वाभ्यां दलाभ्यां संसिद्धो देवाह्वस्य च मिश्रित:||
सिता जीरक चूर्णाभ्यां साक्षीरसितयापि वा |
घृताजीरक युक्तो वा सांगमर्दे अत्र शस्यते ||
                                 -आरोग्य कल्प द्रुमं

अमृत दल व्6 parts, बल दल 4 parts,देवदारू 2 parts prepare कषाय as per classical method Or prepare क्षीरपाक with सित, घृत, जीरक as adjuent
2.അമൃതമറുകഴഞ്ചായ് രേചകീ നാൽ കഴഞ്ചായ് അഖിലമിരു കഴഞ്ചായ് കൊണ്ടു പക്വം കഷായം ഗുള ലവണ സമേതം തത് പിബേതാശു തീരും പനിയൊടു മലസംഗം വീക്കവും കാമിലാ ച
                   - ചികിത്സാ മഞ്ജരി
3.പനിയുള്ളവർക്കു വയറിളക്കുവാൻ അമൃതാറ് കഴഞ്ചാക്കു നാൽ കഴഞ്ച് കടുക്കയും ചുക്കു രണ്ടു കഷായത്താൽ വിരേചിച്ചൊഴിയും ജ്വരം
                    - സർവ്വ രോഗ ചികിത്സാ രത്നം
Indication:- सर्व ज्वर

Anupana:- शर्कर

Action:- आमपाचन,वेदनाहर,वातानुलोमन

Reference:-sahsrayogam